منقبت نود وهفتم: مشاهدۀ رگهای بریدۀ امام حسین در محشر
«عن سُلَيْمَانَ بْنِ مُحَمَّدٍ مُعَنْعَناً عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ سَمِعْتُ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ يَقُولُ:
دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ ذَاتَ يَوْمٍ عَلَى فَاطِمَةَ وَ هِيَ حَزِينَةٌ فَقَالَ لَهَا: مَا حُزْنُكِ يَا بُنَيَّةُ قَالَتْ: يَا أَبَتِ ذَكَرْتُ الْمَحْشَرَ وَ وُقُوفَ النَّاسِ عُرَاةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ.
قَالَ: يَا بُنَيَّةُ إِنَّهُ لَيَوْمٌ عَظِيمٌ وَ لَكِنْ قَدْ أَخْبَرَنِي جَبْرَئِيلُ عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّهُ قَالَ: أَوَّلُ مَنْ تَنْشَقُّ عَنْهُ الْأَرْضُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَنَا ثُمَّ أَبِي إِبْرَاهِيمُ ثُمَّ بَعْلُكِ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ثُمَّ يَبْعَثُ اللَّهُ إِلَيْكِ جَبْرَئِيلَ فِي سَبْعِينَ أَلْفَ مَلَكٍ فَيَضْرِبُ عَلَى قَبْرِكِ سَبْعَ قِبَابٍ مِنْ نُورٍ ثُمَّ يَأْتِيكِ إِسْرَافِيلُ بِثَلَاثِ حُلَلِ مِنْ نُورٍ فَيَقِفُ عِنْدَ رَأْسِكِ فَيُنَادِيَنَّكِ: يَا فَاطِمَةُ بِنْتَ مُحَمَّدٍ قُومِي إِلَى مَحْشَرِكِ فَتَقُومِينَ آمِنَةً رَوْعَتَكِ مَسْتُورَةً عَوْرَتُكِ فَيُنَاوِلُكِ إِسْرَافِيلُ الْحُلَلَ فَتَلْبَسِينَهَا وَ يَأْتِيكِ زُوقَائِيلُ بِنَجِيبَةٍ مِنْ نُورٍ زِمَامُهَا مِنْ لُؤْلُؤٍ رَطْبٍ عَلَيْهَا مِحَفَّةٌ مِنْ ذَهَبٍ فَتَرْكَبِينَهَا وَ يَقُودُ زُوقَائِيلُ بِزِمَامِهَا وَ بَيْنَ يَدَيْكِ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ بِأَيْدِيهِمْ أَلْوِيَةُ التَّسْبِيحِ.
فَإِذَا جَدَّ بِكِ السَّيْرُ اسْتَقْبَلَتْكِ سَبْعُونَ أَلْفَ حَوْرَاءَ يَسْتَبْشِرُونَ بِالنَّظَرِ إِلَيْكِ بِيَدِ كُلِّ وَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ مِجْمَرَةٌ مِنْ نُورٍ يَسْطَعُ مِنْهَا رِيحُ الْعُودِ مِنْ غَيْرِ نَارٍ وَ عَلَيْهِنَّ أَكَالِيلُ الْجَوْهَرِ الْمُرَصَّعِ بِالزَّبَرْجَدِ الْأَخْضَرِ فَيَسِرْنَ عَنْ يَمِينِكِ فَإِذَا سِرْتِ مِثْلَ الَّذِي سِرْتِ مِنْ قَبْرِكِ إِلَى أَنْ لَقِينَكِ اسْتَقْبَلَتْكِ مَرْيَمُ بِنْتُ عِمْرَانَ فِي مِثْلِ مَنْ مَعَكِ مِنَ الْحُورِ فَتُسَلِّمُ عَلَيْكِ وَ تَسِيرُ هِيَ وَ مَنْ مَعَهَا عَنْ يَسَارِكِ.
ثُمَّ تَسْتَقْبِلُكِ أُمُّكِ خَدِيجَةُ بِنْتُ خُوَيْلِدٍ أَوَّلُ الْمُؤْمِنَاتِ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ مَعَهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ بِأَيْدِيهِمْ أَلْوِيَةُ التَّكْبِيرِ فَإِذَا قَرُبْتِ مِنَ الْجَمْعِ اسْتَقْبَلَتْكِ حَوَّاءُ فِي سَبْعِينَ أَلْفَ حَوْرَاءَ وَ مَعَهَا آسِيَةُ بِنْتُ مُزَاحِمٍ فَتَسِيرُ هِيَ وَ مَنْ مَعَهَا مَعَكِ فَإِذَا تَوَسَّطْتِ الْجَمْعَ وَ ذَلِكِ أَنَّ اللَّهَ يَجْمَعُ الْخَلَائِقَ فِي صَعِيدٍ وَاحِدٍ فَيَسْتَوِي بِهِمُ الْأَقْدَامُ ثُمَّ يُنَادِي مُنَادٍ مِنْ تَحْتِ الْعَرْشِ يُسْمِعُ الْخَلَائِقَ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ حَتَّى تَجُوزَ فَاطِمَةُ الصِّدِّيقَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ وَ مَنْ مَعَهَا فَلَا يَنْظُرُ إِلَيْكِ يَوْمَئِذٍ إِلَّا إِبْرَاهِيمُ خَلِيلُ الرَّحْمَنِ صَلَوَاتُ اللَّهِ وَ سَلَامُهُ عَلَيْهِ وَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ يَطْلُبُ آدَمُ حَوَّاءَ فَيَرَاهَا مَعَ أُمِّكِ خَدِيجَةَ أَمَامَكِ.
ثُمَّ يُنْصَبُ لَكِ مِنْبَرٌ مِنَ النُّورِ فِيهِ سَبْعُ مَرَاقِيَ بَيْنَ الْمِرْقَاةِ إِلَى الْمِرْقَاةِ صُفُوفُ الْمَلَائِكَةِ بِأَيْدِيهِمْ أَلْوِيَةُ النُّورِ وَ يَصْطَفُّ الْحُورُ الْعِينُ عَنْ يَمِينِ الْمِنْبَرِ وَ عَنْ يَسَارِهِ وَ أَقْرَبُ النِّسَاءِ مَعَكِ عَنْ يَسَارِكِ حَوَّاءُ وَ آسِيَةُ فَإِذَا صِرْتِ فِي أَعْلَى الْمِنْبَرِ أَتَاكِ جَبْرَئِيلُ فَيَقُولُ لَكِ: يَا فَاطِمَةُ سَلِي حَاجَتَكِ فَتَقُولِينَ: يَا رَبِّ أَرِنِي الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ فَيَأْتِيَانِكِ وَ أَوْدَاجُ الْحُسَيْنِ تَشْخُبُ دَماً وَ هُوَ يَقُولُ:
يَا رَبِّ خُذْ لِيَ الْيَوْمَ حَقِّي مِمَّنْ ظَلَمَنِي فَيَغْضَبُ عِنْدَ ذَلِكِ الْجَلِيلُ وَ يَغْضَبُ لِغَضَبِهِ جَهَنَّمُ وَ الْمَلَائِكَةُ أَجْمَعُونَ فَتَزْفِرُ جَهَنَّمُ عِنْدَ ذَلِكِ زَفْرَةً ثُمَّ يَخْرُجُ فَوْجٌ مِنَ النَّارِ وَ يَلْتَقِطُ قَتَلَةَ الْحُسَيْنِ وَ أَبْنَاءَهُمْ وَ أَبْنَاءَ أَبْنَائِهِمْ وَ يَقُولُونَ يَا رَبِّ إِنَّا لَمْ نَحْضُرِ الْحُسَيْنَ فَيَقُولُ اللَّهُ لِزَبَانِيَةِ جَهَنَّمَ: خُذُوهُمْ بِسِيمَاهُمْ بِزُرْقَةِ الْأَعْيُنِ وَ سَوَادِ الْوُجُوهِ خُذُوا بِنَوَاصِيهِمْ فَأَلْقُوهُمْ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ فَإِنَّهُمْ كَانُوا أَشَدَّ عَلَى أَوْلِيَاءِ الْحُسَيْنِ مِنْ آبَائِهِمُ الَّذِينَ حَارَبُوا الْحُسَيْنَ فَقَتَلُوهُ ثُمَّ يَقُولُ جَبْرَئِيلُ:
يَا فَاطِمَةُ سَلِي حَاجَتَكِ فَتَقُولِينَ: يَا رَبِّ شِيعَتِي فَيَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: قَدْ غَفَرْتُ لَهُمْ. فَتَقُولِينَ: يَا رَبِّ شِيعَةُ وُلْدِي فَيَقُولُ اللَّهُ: قَدْ غَفَرْتُ لَهُمْ. فَتَقُولِينَ: يَا رَبِّ شِيعَةُ شِيعَتِي فَيَقُولُ اللَّهُ: انْطَلِقِي فَمَنِ اعْتَصَمَ بِكِ فَهُوَ مَعَكِ فِي الْجَنَّة.ِ فَعِنْدَ ذَلِكِ يَوَدُّ الْخَلَائِقُ أَنَّهُمْ كَانُوا فَاطِمِيِّينَ فَتَسِيرِينَ وَ مَعَكِ شِيعَتُكِ وَ شِيعَةُ وُلْدِكِ وَ شِيعَةُ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ آمِنَةً رَوْعَاتِهِمْ مَسْتُورَةً عَوْرَاتُهُمْ قَدْ ذَهَبَتْ عَنْهُمُ الشَّدَائِدُ وَ سَهُلَتْ لَهُمُ الْمَوَارِدُ يَخَافُ النَّاسُ وَ هُمْ لَا يَخَافُونَ وَ يَظْمَأُ النَّاسُ وَ هُمْ لَا يَظْمَئُونَ.
فَإِذَا بَلَغْتِ بَابَ الْجَنَّةِ تَلَقَّتْكِ اثْنَتَا عَشْرَةَ أَلْفَ حَوْرَاءَ لَمْ يَلْتَقِينَ أَحَداً قَبْلَكِ وَ لَا يَتَلَقَّيْنَ أَحَداً كَانَ بَعْدَكِ بِأَيْدِيهِمْ حِرَابٌ مِنْ نُورٍ عَلَى نَجَائِبَ مِنْ نُورٍ رَحَائِلُهَا مِنَ الذَّهَبِ الْأَصْفَرِ وَ الْيَاقُوتِ أَزِمَّتُهَا مِنْ لُؤْلُؤٍ رَطْبٍ عَلَى كُلِّ نَجِيبٍ نُمْرُقَةٌ مِنْ سُنْدُسٍ مَنْضُود.ٍ فَإِذَا دَخَلْتِ الْجَنَّةَ تَبَاشَرَ بِكِ أَهْلُهَا وَ وُضِعَ لِشِيعَتِكِ مَوَائِدُ مِنْ جَوْهَرٍ عَلَى أَعْمِدَةٍ مِنْ نُورٍ فَيَأْكُلُونَ مِنْهَا وَ النَّاسُ فِي الْحِسَابِ وَ هُمْ فِي مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ خالِدُونَ.
وَ إِذَا اسْتَقَرَّ أَوْلِيَاءُ اللَّهِ فِي الْجَنَّةِ زَارَكِ آدَمُ وَ مَنْ دُونَهُ مِنَ النَّبِيِّينَ وَ إِنَّ فِي بُطْنَانِ الْفِرْدَوْسِ لؤلؤتان [لُؤْلُؤَتَيْنِ] مِنْ عِرْقٍ وَاحِدٍ لُؤْلُؤَةً بَيْضَاءَ وَ لُؤْلُؤَةً صَفْرَاءَ فِيهِمَا قُصُورٌ وَ دُورٌ فِي كُلِّ وَاحِدَةٍ سَبْعُونَ أَلْفَ دَارٍ فَالْبَيْضَاءُ مَنَازِلُ لَنَا وَ لِشِيعَتِنَا وَ الصَّفْرَاءُ مَنَازِلُ لِإِبْرَاهِيمَ وَ آلِ إِبْرَاهِيمَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ.
قَالَتْ: يَا أَبَتِ فَمَا كُنْتُ أُحِبُّ أَنْ أَرَى يَوْمَك وَ لَا أَبْقَى بَعْدَك. قَالَ: يَا ابْنَتِي لَقَدْ أَخْبَرَنِي جَبْرَئِيلُ عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّكِ أَوَّلُ مَنْ یَلْحَقُنِي مِنْ أَهْلِ بَيْتِي فَالْوَيْلُ كُلُّهُ لِمَنْ ظَلَمَكِ وَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ لِمَنْ نَصَرَكِ».
ترجمه:
سلیمان بن محمد با سند از ابن عباس روایت کرده است که گفت: شنیدم از امیرمؤمنان على(علیه السلام) كه فرمود:
روزى پيامبر گرامى اسلام(صلی الله علیه و آله) نزد حضرت زهرا(علیها السلام) رفت و آن بانو را محزون يافت. به فاطمه(علیها السلام) فرمود: دختر عزيز من! سبب غم و اندوه تو چيست؟ فاطمه(علیها السلام) گفت: پدر جان! محشر و ایستادن مردم در حال برهنگى به خاطرم آمد.
رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود: دخترم! آن روز، روز بسيار بزرگى است؛ ولى جبرئيل از طرف خداوند به من خبر داد که: اوّل كسى كه زمين از او شکافته شود من هستم، بعد از من پدرم ابراهيم خليل، بعد از او شوهر تو على بن ابى طالب(علیها السلام). آنگاه خداوند جبرئيل را با هفتاد هزار ملک به سوی تو خواهد فرستاد و او بر قبر تو هفت قبه از نور نصب خواهد کرد. سپس اسرافيل سه حله از نور براى تو مىآورد و نزد سر تو مىایستد و صدا مىزند: اى فاطمه دختر محمّد(صلی الله علیه و آله) بایست و بيا به سوی محشرت. پس تو مىایستى در حالی كه از خوف آن روز در امانى و بدنت پوشيده است و اسرافيل آن حلهها را به تو مىدهد و تو آنها را مىپوشى. آنگاه ملكى كه او را زوقائيل مىگويند ناقهاى از نور براى تو مىآورد كه مهار آن از مرواريد تر است و كجاوهاى از طلا بر پشت آن نصب شده است. تو بر آن ناقه سوار مىشوى و زوقائيل در حالى كه در پيش تو هفتاد هزار ملک هستند و علمهاى تسبيح در دست دارند مهار آن را میکشد.
هنگامى كه با سرعت در حال حركتى هفتاد هزار حور [العین] به استقبال تو مىآيند. آنها از نظر كردن به تو خوشحال مىشوند، هر یک از آنان مجمرهای از نور – بدون آتش- در كف دارند كه بوی عود از آن ساطع است. و تاجى از گوهر مرصّع به زبرجد سبز بر سر دارد. آنان در طرف راست تو حرکت میکنند و چون طى كنى مقدارى از مسیر را به همان اندازهای که از قبرت تا جایی که حور العین به دیدارت آمدند سیر کردی مريم دختر عمران با همان تعداد حوريه که همراه توست به استقبال تو مىآيند. او بر تو سلام مىكند و با آنها که همراهش هستند از طرف چپ تو حرکت مینماید.
آنگاه مادرت خديجه دختر خويلد -كه اوّل زنى است كه به خداوند و رسول او ايمان آورده است- همراه با هفتاد هزار ملک كه علمهاى تكبير در دست دارند به استقبال تو مىآيند. وقتی نزدیک محشر رسيدى، حوّا با هفتاد هزار حور [العین] همراه با آسيه دختر مزاحم [زن فرعون] به استقبال تو خواهند آمد و او و هر که همراهش است با تو حركت مىنمايند. هنگامى كه وسط صحراى محشر قرار گرفتى – که خداوند خلائق را در یک زمین جمع میکند و قدمهایشان [که همه بر یک زمین قرار میگیرد] را یکسان مینماید- منادیى از زير عرش ندا مىدهد كه خلايق عموما مىشنوند. او مىگويد: چشمان خود را ببنديد تا فاطمۀ صدیقه دختر محمّد(صلی الله علیه و آله) و آنها كه با او هستند عبور نمايند! در آن روز غير از ابراهيم خلیل الرحمان و على بن ابى طالب(علیهما السلام) كسى به تو نظر نمیکند و آدم، حوّا را طلب مىكند و او را با مادرت خديجه(علیها السلام) مقابل تو مىبيند.
آنگاه منبرى از نور براى تو نصب مىشود كه هفت پله دارد؛ میان هر دو پله صفهايى از ملائكه – که علمهايى از نور در دست دارند- ايستادهاند و حوريهها در طرف راست و چپ منبر صف مىكشند. نزديكترين زنان از طرف چپ به تو حوا و آسيه خواهند بود. هنگامى كه بر فراز منبر روى، جبرئيل نزد تو مىآيد و به تو مىگويد: اى فاطمه! حاجت خويشتن را بخواه!
تو خواهى گفت: پروردگارا! حسن و حسين را به من نشان بده! حسنين در حالى نزد تو مىآيند كه خون از رگهاى حسين فرو مىريزد و مىگويد:
بار خدايا! امروز حق مرا از آن افرادى كه به من ظلم و ستم كردند بگير. در همين زمان است كه [پروردگار] جلیل به غضب مىآيد و براى غضب او جهنّم و تمام ملائک غضب مىکنند. جهنّم در آن هنگام زبانه مىكشد [و صدایش شنیده میشود] آنگاه فوجی از آتش بیرون میآید و قاتلين حسين(علیه السلام) را با فرزندان و فرزندان فرزندان آنان مىربايد. ايشان مىگويند: پروردگارا! ما كه در زمان قتل حسين(علیه السلام) حاضر نبوديم! خداوند به زبانیه جهنم [ملائکه موکل بر آن] دستور مىدهد: آنها را به سیمایشان -كه چشمشان كبود و صورتشان سياه است- بگيريد! موهاى جلوى سر ايشان را بگيريد و در پايينترین طبقه جهنّم بيفكنيد! زيرا سختگيرى ايشان بر دوستان حسين(علیه السلام) از پدرانشان -که باحسين(علیه السلام) محاربه کردند و او را کشتند- بیشتر بوده است.
جبرئيل مىگويد: ای فاطمه! حاجت خود را بخواه!
تو مىگويى: پروردگارا! شيعيانم [را مىخواهم]. خداوند عزیز و جلیل مىفرمايد: من [گناه] آنان را آمرزيدم. تو مىگويى: بار خدايا! شيعيان فرزندانم.
خداوند میفرماید: آنان را آمرزیدم. تو میگویی: پروردگارا! شیعیان شیعیانم [را مىخواهم].
خداوند مىفرمايد: آسوده باش که هر كدام از آنان دست به دامن تو شود، در بهشت کنار تو خواهد بود. در آن هنگام عموم خلايق آرزو مىكنند كاش فاطمی [از شيعيان و دوستان فاطمه(علیها السلام)] بودند! آنگاه تو با شيعيانت و شیعیان فرزندانت و شيعيان امیر المؤمنین حركت مىكنی در حالى كه خوف آنان برطرف شده، عورتهاى ايشان پوشيده شده، سختىها از ايشان رفته و مکانهای ورود برایشان آسان گشته است. عموم مردم ترسان و تشنهاند اما ایشان ترس و تشنگی ندارند.
زمانی كه به درب بهشت مىرسى دوازده هزار حوريه به استقبال تو مىشتابند -آن حوريهها قبل از تو از كسى استقبال ننمودهاند و بعد از تو از کسی استقبال ننمایند- مشعلهایی از نور در دست دارند، و بر ناقههايى از نور سوارند كه جهاز آنها از طلاى زرد و ياقوت است. مهار آنها از مرواريد تر است، بر هر ناقهاى یک بالش از سندس [دیبای نازکِ] روی هم چیده شده است. هرگاه وارد بهشت شوى اهل بهشت يكديگر را به [قدومِ] تو بشارت مىدهند و براى شيعيان تو سفرههايى از گوهر بر فراز ستونهايى از نور نصب مىنمايند. آنان از آن سفرهها غذا مىخورند در حالى كه مردم مشغول حسابند و شیعیان در آنچه دلشان بخواهد جاودانند.
زمانی که اولیاء خدا در بهشت مستقر گردند عموم پيامبران -آدم و بعد از او- به زيارت تو مىآيند. و همانا در وسط فردوس دو لؤلؤ هست كه از یک ریشهاند، يكى از آنها سفيد و ديگرى زرد رنگ است. در هر یک از آن دو قصرها و خانه ها و در هر قصرى هفتاد هزار خانه است. آن مروارید سفيد منزل ما و شيعيان ماست و آن مروارید زرد، منزل ابراهيم و آل ابراهيم است.
فاطمه(علیها السلام) گفت: پدر جان! من دوست ندارم این روزِ تو را ببينم و بعد از تو زنده بمانم. پيغمبر اكرم(صلی الله علیه و آله) فرمود: ای دخترم! جبرئيل از طرف خداوند به من خبر داد: اوّل كسى كه از اهل بيت من به من ملحق مىشود تو خواهى بود. تمامی ویل [که چاهی در دوزخ است] برای كسى كه به تو ظلم كند و رستگارى عظیم از آن شخصى است كه تو را يارى نمايد.
منابع:
تفسير فرات، فرات بن ابراهيم كوفی، ص۴۴۴ و ۴۴۶؛ بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج۸، ص۵۳ – ۵۵.
